អំពី
ពិធីបុណ្យមាឃបូជា
ពិធីបុណ្យមាឃបូជា ជាពិធីបុណ្យមួយក្នុងចំណោមពិធីបុណ្យដែលមានសារៈសំខាន់ចំនួន៤ នៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលខ្មែរយើងប្រារព្ធធ្វើជារៀងរាល់ឆ្នាំ រួមមានពិធីបុណ្យមាឃបូជា ប្រារព្ធធ្វើនៅថ្ងៃ១៥កើតខែមាឃ ពិធីបុណ្យពិសាខបូជា ប្រារព្ធធ្វើនៅថ្ងៃ១៥កើតខែពិសាខ ពិធីបុណ្យអាសាឡ្ហបូជា ប្រារព្ធធ្វើនៅថ្ងៃ១៥កើតខែអាសាធ និង ពិធីបុណ្យបវារណាកម្ម ប្រារព្ធធ្វើនៅថ្ងៃ១៥កើតខែអស្សុជ។
ពិធីបុណ្យមាឃបូជា ប្រារព្ធឡើងដើម្បីរំលឹកដល់ទិវាដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ «ប្រកាសបង្កើតព្រះពុទ្ធសាសនាក្នុងឋានៈជាអង្គការចាត់តាំង» ឡើងក្នុងពិភពលោក និង ជាថ្ងៃដែល «ព្រះពុទ្ធអង្គកំណត់ពេលវេលានៃការចូលបរិនិព្វាន»។ ព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ទាំងពីរនេះ កើតឡើងត្រូវនឹងថ្ងៃ១៥កើតខែមាឃដូចគ្នា ខុសគ្នាតែមុនក្រោយគ្នាចំនួន ៤៥ ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ។ សម្រាប់ថ្ងៃពេញបូណ៌មី ខែមាឃ ឆ្នាំជូត ទោស័ក ព.ស ២៥៦៣នេះ ពិធីបុណ្យមាឃបូជា នឹងប្រារព្ធឡើងត្រូវនឹងថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី ២៨ ខែ មករា ឆ្នាំ ២០២១។
ទី១-អំពីការប្រកាសបង្កើត ព្រះពុទ្ធសាសនាក្នុងឋានៈជាអង្គការចាត់តាំង
ការប្រកាសបង្កើត ព្រះពុទ្ធសាសនាក្នុងឋានៈជាអង្គការចាត់តាំងនៅថ្ងៃ១៥កើតខែមាឃនេះ កើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌាពីបុរាណ ក្រោយពីព្រះពុទ្ធអង្គបានត្រាស់ដឹងហើយចំនួន៩ខែ គឺបានធ្វើឡើងនៅក្នុងអង្គមហាសន្និបាតមួយ ដោយមានព្រះសង្ឃជាព្រះអរហន្តចំនួន១២៥០អង្គ ចូលរួមជាសមាជិកមហាសន្និបាត។ នៅក្នុងមហាសន្និបាតនោះ ព្រះពុទ្ធអង្គបានប្រកាសនូវគោលការណ៍ចំនួន១១ប្រការ សម្រាប់ឲ្យសមាជិកមហាសន្និបាតទាំងអស់កាន់យកជាវិថីជីវិត និង សម្រាប់យកទៅផ្សព្វផ្សាយដល់ជនដទៃទៀត ឲ្យបានយល់ពីអ្វីដែលហៅថាពុទ្ធសាសនា។ "ឱវាទបាដិមោក្ខ" ប្រែជាន័យថា‹‹សេចក្តីណែនាំអំពីកាតព្វកិច្ចដើម្បីឲ្យរួចចាកផុតពីសេចក្តីទុក្ខនិងបញ្ហាទាំងពួង មានសេចក្តីជាភាសាបាលី ដូច្នេះ ថា ៖
៙ សព្វបាបស្ស អករណំ កុសលស្សូបសម្បទា
សចិត្តបរិយោទបនំ ឯតំ ពុទ្ធា នសាសនំ
ខន្តិ បរមំ តបោ តីតិក្ខា និព្វានំ បរមំ វទន្តិ ពុទ្ធា
ន ហិ បព្វជិតោ បរូបឃាតី សមណោ ហោតិ បរំ វិហេថយន្តោ
អនូបវាទោ អនូបឃាតោ បាតិមោក្ខេ ច សំវរោ
មតញ្ញុតា ច ភត្តស្មឹ បន្តញ្ច សយនាសនំ
អធិចិត្តេ ច អាយោគោ ឯតំ ពុទ្ធាន សាសនំ។៚
គាថាជាភាសាបាលីនេះ មានន័យសេចក្តីជាភាសាខ្មែរថា៖
១…ការមិនធ្វើអំពើអាក្រក់ទាំងពួង
២…ការបំពេញអំពើល្អឲ្យបរិបូណ៌
៣…ការធ្វើចិត្តឲ្យបានល្អផូរផង់
៤…ការអត់ធ្មត់គឺជាតបធម៌ដ៏ឧត្តម
៥…ព្រះនិព្វានជាគុណជាតិដ៏ឧត្តម
៦…ជាសមណៈ មិនត្រូវបៀតបៀនសត្វ ឬសម្លាប់សត្វ
៧…ការមិនតិះដៀល និងបៀតបៀនអ្នកដទៃ
៨…ការសង្រួមក្នុងបាតិមោក្ខ
៩…ការដឹងប្រមាណក្នុងភត្តាហារ
១០…ការមានទីដេកទីអង្គុយដែលស្ងប់ស្ងាត់ និង
១១…ការព្យាយាមបំពេញអធិចិត្ត
ទី២- អំពីការដែលព្រះពុទ្ធអង្គកំណត់ពេលវេលានៃការចូលបរិនិព្វាន
ព្រឹត្តិការណ៍ដែលព្រះពុទ្ធអង្គកំណត់ពេលវេលានៃការចូលបរិនិព្វាននេះ កើតឡើងបន្ទាប់អំពីព្រះពុទ្ធអង្គបានបង្កើតពុទ្ធសាសនាក្នុងឋានៈជាអង្គការចាត់តាំង បាន៤៥ឆ្នាំគត់។ ព្រះអង្គបានប្រាប់ព្រះអានន្ទនៅថ្ងៃ១៥កើតខែមាឃនោះថា៖ «ម្នាលអានន្ទ ក្នុងថ្ងៃនេះ តថាគតមានសតិសម្បជញ្ញៈ បានដាក់អាយុសង្ខារ ក្នុងបាវាលចេតិយអម្បាញ់មិញនេះឯង»។ យើងអាចនិយាយបានថា បន្ទាប់ពីព្រះអង្គបានបង្កើតពុទ្ធសាសនា និងបានដឹកនាំ ផ្សព្វផ្សាយ ពុទ្ធសាសនាក្នុងរយៈពេល៤៥ឆ្នាំហើយនោះ ព្រះអង្គក៏សម្រេចព្រះទ័យចូលនិវត្តន៍ ពីការងារដឹកនាំប្រចាំថ្ងៃ ដោយប្រគល់កិច្ចការនេះ ទៅឲ្យគណៈសង្ឃបន្តភារកិច្ច រហូតដល់សព្វថ្ងៃ។
ការចូលនិវត្តន៍របស់ព្រះអង្គនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីព្រះអង្គបានពិចារណាឃើញថា ព្រហ្មចរិយៈ ឬ ពុទ្ធសាសនាដែលព្រះអង្គបានបង្កើតមកនេះ បានតាំងនៅខ្ជាប់ខ្ជូន បានរីកចំរើន បានផ្សាយទៅសព្វទិស ហើយទាំងពួកទេវតានិងមនុស្ស ក៏ចេះសំដែង ពន្យល់ប្រាប់ដល់អ្នកដទៃទៀតបានដោយល្អហើយ។ ចំណែកភិក្ខុ-ភិក្ខុនី និង ពួកឧបាសក-ឧបាសិកាជាសាវ័កសាវិការបស់ព្រះអង្គ ក៏មានការឈ្លាសវៀងវៃ ជាពហុស្សូត ជាអ្នកទ្រទ្រង់ធម៌ ប្រតិបត្តធម៌សមគួរដល់ធម៌ បានរៀន ហើយអាចប្រាប់ សំដែង ធ្វើឲ្យអ្នកស្តាប់ងាយយល់បាន ហើយព្រមទាំងអាចដោះស្រាយនូវការចោទប្រកាន់នានាដែលកើតឡើងចំពោះសាសនា តាមពាក្យដែលសមហេតុ បានហើយដែរ។
បន្ទាប់ពីព្រះអង្គបានមានព្រះបន្ទូលប្រាប់ព្រះអានន្ទហើយ ព្រះអង្គក៏ប្រជុំព្រះភិក្ខុសង្ឃ និងបានប្រកាសប្រាប់ចំពោះព្រះភិក្ខុនិងភិក្ខុនីសង្ឃ ជាសាធារណៈ អំពីការកំណត់ថ្ងៃចូលព្រះនិព្វាន ឬ ការប្រកាសថ្ងៃចូលនិវត្តន៍របស់ព្រះអង្គ តាមដោយបណ្តាំថា៖
«ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សាសនព្រហ្មចរិយៈនេះ គប្បីតាំងនៅអស់កាលអង្វែង គប្បីតាំងនៅអស់កាលដ៏យូរ។ មួយទៀតសាសនព្រហ្មចរិយៈនោះ ប្រព្រឹត្តទៅដើម្បីប្រយោជន៍ដល់ជនដ៏ច្រើន ដើម្បីសេចក្តីសុខដល់ជនដ៏ច្រើន ដើម្បីអនុគ្រោះដល់សត្វលោក ដើម្បីសេចក្តីចម្រើន ដើម្បីប្រយោជន៍ ដើម្បីសេចក្តីសុខដល់ទេវតានិងមនុស្សទាំងឡាយ»។
ជាធម្មតាក្នុងថ្ងៃមាឃបូជានេះ ពុទ្ធសាសនិកតែងធ្វើដំណើរទៅវត្តណាមួយដែលខ្លួនពេញចិត្ត ដើម្បីចូលរួមក្នុងការប្រារព្ធពិធី មានការដើរហែរប្រទក្សិណជុំវិញព្រះវិហារ ការថ្វាយភ្ញីផ្កា ការសូត្រធម៌រំលឹកសរសើរ ការស្តាប់ធម្មទេសនា ការសាកសួរធម៌ និងធ្វើទាន រក្សាសីលជាដើម។ តែបើឲ្យរឹតតែវិសេសថែមទៀតនោះ គឺការដែលពុទ្ធបរិស័ទគួរព្យាយាមយល់ឲ្យបានច្បាស់ថែមទៀតអំពីសារៈសំខាន់របស់ថ្ងៃមាឃបូជា ដើម្បីជាប្រយោជន៍សម្រាប់យកមកអនុវត្ត ក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់ខ្លួន។ ទស្សនៈខ្លះៗ តទៅនេះ ជាអ្វីដែលខ្ញុំគិតថាជាផលប្រយោជន៍ ដែលយើងគួរទទួលបានពីការនាំគ្នាប្រារព្ធពិធីបុណ្យមាឃបូជា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ទៅតាមអត្តភាព និង ឋានៈ រៀងៗខ្លួន៖
ក្នុងឋានៈជាពុទ្ធបរិស័ទ ការសិក្សាឈ្វេងយល់នូវពិធីមាឃបូជានេះ អាចនឹងជួយដាស់តឿនចិត្តមិនឲ្យកើតសេចក្តីប្រមាទក្នុងជីវិត មានការត្រៀមជីវិតខ្លួនបានល្អ ហើយការបានអនុវត្តតាមគោលធម៌ទាំង១១ប្រការនេះ នឹងអាចឲ្យយើងបានទទួលនូវពរគឺផលបួនប្រការ៖ មានអាយុវែង(អាយុ) មានពណ៌សម្បុរស្អាតផូរផង់(វណ្ណៈ) មានសេចក្តីសុខផ្លូវកាយផ្លូវចិត្ត(សុខៈ) និងមានកម្លាំងមាំមួន(ពលៈ) ទាំងជាតិនេះទាំងអនាគតជាតិ ជាពុំខាន។
ក្នុងឋានៈជាព្រះភិក្ខុសង្ឃ-សាមណេរ ការអនុវត្តតាមឱវាទទាំង១១ប្រការ ឈ្មោះថាគោរពតាមការប្រកាសរបស់អង្គមហាសន្និបាតរបស់ព្រះពុទ្ធអង្គជាមួយនឹងសមាជិកទាំង១២៥១ អង្គ ដែលបានដាក់ចេញនូវគោលពុទ្ធសាសន៍ទាំងនេះ សម្រាប់ឲ្យព្រះភិក្ខុសង្ឃបានបដិបត្ត អនុវត្តខ្លួនឯងផង និង ផ្សព្វ ផ្សាយដល់បរិស័ទដទៃទៀតផង។
ក្នុងឋានៈជាអ្នកផ្សព្វផ្សាយសាសនា ការប្រព្រឹត្តទៅតាមគោលការណ៍នេះ នឹងនាំឲ្យមានការយោគយល់គ្នា ផ្តល់កិត្តិយសដល់គ្នានឹងគ្នា និង ការរស់នៅជុំគ្នាក្នុងឋានៈជាមនុស្សជាតិបាន បើទោះជាមានទស្សនៈនិងជំនឿខុសៗគ្នាក៏ដោយ ជាពិសេសគឺការប្រើគោលធម៌ «មិនគប្បីតិះដៀល និងបៀតបៀនអ្នកដទៃ ពោលគឺ ផ្សព្វផ្សាយតែពីគោលធម៌និងសាសនារបស់ខ្លួនឲ្យបានល្អ ជៀសវាងការតិះដៀលសាសនាដទៃ»។
ក្នុងឋានៈជាមនុស្សម្នាក់ ការរៀបចំជីវិតរបស់ខ្លួនទៅតាមបែបឱវាទបាដិមោក្ខនេះ គឺការមានផែនការជីវិតមួយដែលប្រកបទៅដោយគោលបំណងច្បាស់លាស់ មានវិធានការដែលអាចអនុវត្តបាន មានវប្បធម៌ជីវិតល្អ ដែលនឹងអាចធ្វើដំណើរទៅដល់គោលដៅបានដោយជោគជ័យ ដោយមិនចាំបាច់សូត្របួងសួង អង្វរករឡើយ។
ក្នុងឋានៈជាពលរដ្ឋក្នុងសង្គម ការមានគោលបំណងរួម មានគោលដៅដូចគ្នា និង ការប្រព្រឹត្តិប្រហាក់ប្រហែលគ្នា គឺជាកម្លាំងសាមគ្គីមួយដ៏រឹងមាំ ដែលនឹងអាចនាំមកនូវសន្តិភាពនិងការអភិវឌ្ឍដល់សង្គមជាតិ ប្រកបដោយនិរន្តរភាព។
ខ្ញុំសូមបញ្ចប់ធម្មគតិសម្មាមគ្គ លើការពណ៌នាឈ្វេងយល់អំពី ពិធីបុណ្យមាឃបូជា ដោយសេចក្តីសង្ខេបត្រឹមនេះ និងសូមអញ្ជើញពុទ្ធបរិស័ទទៅចូលរួមពិធីបុណ្យមាឃបូជា នៅតាមវត្តដែលជាទីស្រឡាញ់គោរពរៀងៗខ្លួន ដើម្បីអនុមោទនាយកបុណ្យដែលកើតអំពីសទ្ធាជ្រះថ្លានាថ្ងៃពេញបូណ៌មី នៃការរំលឹកដល់ថ្ងៃខួបបង្កើតព្រះពុទ្ធសាសនា និងខួបចូលនិវត្តរបស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាបរមគ្រូរបស់យើង។
សូមអនុមោទនា!
វត្តពោធិវាល ក្រុងបាត់ដំបង
ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ៨កើត ខែ មាឃ ឆ្នាំជូត ទោស័ក ព.ស ២៥៦៤
ថ្ងៃទី ២១ ខែ មករា ឆ្នាំ ២០២១
